"I rzekł Bóg: Weź twego syna jedynego, którego miłujesz, Izaaka, idź do kraju
Moria i tam złóż go w ofierze na jednym z pagórków, jaki ci wskażę."
[Rdz 22,
2]
Obraz autorstwa słynnego włoskiego malarza Michelangela Merisi da
Caravaggia jest zatytułowany "Ofiarowanie Izaaka" i znajduje się w Galerii
Uffizi we Florencji. Jak można wnioskować z samego tytułu dzieło to ukazuje losy
Abrahama i jego syna Izaaka. By podjąć się interpretacji obrazu należy wspomnieć
o biografii samego autora. Caravaggio to jeden z najwybitniejszych twórców
wczesnego baroku. Swoje umiejętności kształcił w Mediolanie. Przystępując do
tworzenia swych dzieł prawdopodobnie nie wykonywał żadnych szkiców, czy rysunków
przygotowawczych. Wniósł on do malarstwa nową formę polegającą na zastosowaniu
gry światłocienia. Wywarł tym samym ogromny wpływ na sztukę późniejszych wieków.
Obraz "Ofiarowanie Izaaka" powstał przypuszczalnie w roku 1603 podczas pobytu
malarza w Rzymie, gdzie Caravaggio skrył się oskarżony o morderstwo. Był
człowiekiem niesłychanie burzliwym i awanturniczym.
Obraz ukazuje
dramatyczną akcję pełną napięcia i zgrozy. Postacie nie są wyidealizowane, wręcz
przeciwnie – Caravaggio przedstawia je w sposób bardzo realistyczny. Bohaterowie
znajdują się w dynamicznej pozycji. Abraham silnym i zdecydowanym ruchem
przytrzymuje skrępowanego i przerażonego Izaaka. Wbrew wyobrażeniom świętego,
ciepłego i miłościwego ojca Abraham jest przedstawiony na obrazie jako groźny i
brutalny człowiek. Światło padające na jego łysą głowę eksponuje wysokie i
gniewne czoło. Oczy Abrahama są ukryte pod brwiami zmarszczonymi w złości.
Wydają się patrzeć w sposób złowrogi i nieubłagany. Rysy twarzy są bardzo ostre.
Nad ciemną, długą brodą pomiędzy wystającymi policzkami znajduje się spiczasty,
nieco zgarbiony i długi nos. Abraham jest odziany w czerwone szaty, które
eksponują jego potęgę. Być może odcień czerwieni ma także na celu podkreślić
dramatyzm sytuacji. Abraham jest przedstawiony jako silny i krzepki mężczyzna.
Bardzo mocno zaciska swoją rękę na nożu, tak że aniołek znajdujący się z boku,
który usiłuje go powstrzymać wydaje się być bez szans. Odbiorca ma wrażenie, że
nie uda mu się uratować Izaaka przed jego własnym ojcem. Aniołek nieśmiało
wkracza do akcji. Jest mały i młody, sprawia wrażenie bezsilnego wobec potęgi
Abrahama. Gest jaki aniołek wykonuje ręką bardziej przypomina prośbę niż zakaz
wydany przez Boga. Jego słabość podkreśla brak odzienia. Tak samo jest z
Izaakiem, którego nagie i skrępowane ciało wyraża całkowitą bezbronność w
stosunku do ojca. Izaak jest przerażony. Na jego twarzy i karku spoczywa silnie
zaciśnięta dłoń Abrahama. Usta Izaaka są wykrzywione w przeraźliwym krzyku. Oczy
niespokojnie spoglądają z ukosa na ojca oraz aniołka. Są pełne panicznego
strachu i troski. Obok głowy Izaaka z ciemności wyłania się baranek. Uszka ma
pochylone i spłaszczone a jego oczka skierowane ku Abrahamowi są spokojne i
jakby błagalne. Umiejscowienie baranka tuż przy Izaaku ma zapewne na celu
przyrównanie syna Abrahama do niewinnego i bezbronnego zwierzęcia, które staje
się ofiarą. Podczas gdy na pierwszym planie rozgrywa się akcja pełna napięcia i
dynamiki w tle widoczny jest sielankowy obraz. Przedstawia on spokojne, jasne
niebo z obłokami, na tle którego widnieją jakieś zabudowania. Widoczne są
również wzgórki, dolinki, drzewa a także światło padające ze spokojnych domostw.
Być może malarz chciał w ten sposób zaakcentować wielkie, dramatyczne
wydarzenie, które właściwie rozgrywa się tylko pomiędzy Bogiem a Abrahamem.
Reszta świata jest ukazana zupełnie z boku, gdzieś w oddali.
Artysta
osiągnął znakomite rezultaty. Jego dzieło budzi wiele silnych emocji u odbiorcy.
Niezwykle ciemne tło wspaniale współgra z intensywnym kolorytem, jaki jest
przedstawiony na pierwszym planie. Światłocień bardzo dobrze eksponuje wyrazy
twarzy bohaterów nadając im tym samym wiele zgrozy i tajemniczości zarazem.
Kompozycja obrazu jest bardzo dynamiczna a akcja, która się rozgrywa pełna
napięcia i dramatyzmu.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz