Wielki Teatr Świata

Wielki teatr świata (hiszp. El gran teatro del mundo) – dramat Calderona de la Barca .

Historia:
Wielki teatr świata jest jednym z najwcześniejszych autos Calderona. Dokładna data jego powstania jak i pierwszego wystawienia nie jest znana, jednak badacze jego twórczości uważają, że miało to miejsce przed rokiem 1635. Polska premiera w tłumaczeniu Leszka Białego i reżyserii Andrzeja Dziuka odbyła się w 1986 roku w Teatrze Witkacego w Zakopanem.
Postacie:

Autor – Bóg

Świat – będący zarówno aktorem jak i sceną, przydziela i odbiera rekwizyty

Król – uosabiający wszelką świecką władzę

Roztropność – w wypowiedziach poszczególnych postaci, występująca także jako pobożność lub wiara, uosabiająca Kościół, sama określa się jako sługa wiary

Prawo Łaski – podporządkowany Autorowi (Autor mówi że powtarza przestrogi jego ustami)

Piękno – piękno fizyczne (w tekście piękno ludzkie) kobiety

Bogacz

Wieśniak

Biedak

Dziecko – zmarłe przed narodzeniem

Głos – oznajmujący bohaterom ich śmierć.

Przedstawienie;
Akcja tej części rozgrywa się w dwóch, otwierających się przed widzami, kulach: ziemskiej, w której grają aktorzy, i niebieskiej, w której siedzi Autor obserwujący przedstawienie.
Właściwe przedstawienie rozpoczyna Prawo łaski, ujawniając sens sztuki, który zawiera się w dwóch zdaniach: Kochaj bliźniego swego, jak siebie samego, oraz czyń dobro, bowiem Bóg jest Bogiem. Prawo łaski będzie w kolejnych scenach często powtarzać to drugie zdanie, lecz większość bohaterów nie będzie go słyszeć. Później następuje spotkanie bohaterów i konfrontacja ich postaw życiowych. Biedak stara się uzyskać od innych postaci wsparcie, jednak Piękno go nie zauważa, Bogacz odrzuca jego prośby, Król odsyła do ministra, zaś Wieśniak zamiast pomocy oferuje pracę. Jedynie Roztropność ofiaruje mu chleb (w Autos, chleb zazwyczaj oznacza Eucharystię). Następnie Roztropność chwieje się lecz zostaje podtrzymana przez Króla, co jest wyraźnym nawiązaniem do wspierania Kościoła przez władzę świecką. Po tych zdarzeniach postacie zaczynają rozmowę w trakcie której ujawniają swoje pragnienia i tak: Król marzy o mądrości, Piękno o podziwie, Wieśniak martwi się o swoją duszę gdyż uważa, że za bardzo jest przywiązany do ziemi a za mało wdzięczny wobec Boga, Bogacz pragnie jedynie rozkoszy zmysłowych, zaś Biedak przeklina dzień w którym został poczęty, lecz podkreśla, że robi to nie ze względu na swoje cierpienia ale dlatego, że został zrodzony w grzechu. W trakcie tej rozmowy Głos kolejno oznajmia bohaterom ich śmierć. Większość buntuje się przeciw niej (jedynie biedak przyjmuje ją z radością) ostatecznie jednak odchodzą pogodzeni i skruszeni (z wyjątkiem Bogacza, który odchodzi w przerażeniu i zostawia serce na ziemi). Nie umiera jedynie Roztropność, która kończy przedstawienie przypominając widzom o konieczności poprawy własnego życia. Na koniec Autor zapowiada wyjawienie kar oraz nagród. Autor w tej części wypowiadał się tylko trzykrotnie: na początku otwiera przedstawienie, na końcu je zamyka, zaś w środku przypomina, że dał Aktorom wolność i dlatego nie będzie naprawiał ich błędów. Świat jest w tej części na drugim planie i nie bierze udziału w akcji, komentując jedynie grę Aktorów.